تب: انواع، دلایل و درمان تب در طب سنتی / درجه تب در کودکان و بزرگسالان
تب: انواع، علائم، دلایل و درمان و جلوگیری از تب در طب سنتی / درجه تب در کودکان و بزرگسالان / تب ویروسی / درجه تب زیر بغل نوزاد / علت تب در شب
تب : در این مقاله از ویکی ویو در بخش نشانه های بیماری ها به انواع تب, درجه تب در کودکان, درجه تب در بزرگسالان, دلایل تب, تب ویروسی, درجه تب زیر بغل نوزاد, علت تب در شب, علائم تب, درمان تب در طب سنتی, برای جلوگیری از تب شدید, تب در بزرگسالان می پردازیم.
با ویکی ویو همراه باشید.
فهرست مطالب:
- انواع تب
- درجه تب در کودکان
- درجه تب در بزرگسالان
- دلایل تب
- تب ویروسی
- درجه تب زیر بغل نوزاد
- علت تب در شب
- علائم تب
- درمان تب در طب سنتی
- برای جلوگیری از تب شدید
- تب در بزرگسالان
انواع تب
نواع تب و مدت زمان بهبود آن
تب با مدت زمان کمتر از ۳ روز
در خانواده بسیار با آن مواجه میشویم که علت آن اغلب یک عفونت ویروسی خود محدودشونده در دستگاه تنفسی است.
با این وجود مهم است که گوش به زنگ دیگر عفونتها نیز باشیم تا شواهدی از عفونت مجاری ادراری، نومونی یا دیگر موارد بیابیم.
یک غربالگری مهم، به ویژه در خانمها، انجام یک آزمایش ادراری روتین است.
تب با مدت زمان ۴ تا ۱۴ روز
درصورتیکه تب بیشتر از ۵-۴ روز طول بکشد باید به عفونتهای کمتر شایع فکر کرد.
چراکه بیشتر عفونتهای ویروسی شایع طی حدود ۴ روز برطرف میشوند.
دلایل شایع تب با مدت زمان ۴ تا ۱۴ روز: آنفلوانزا، سینوزیت، عفونتهای دندانی، هپاتیت، امپیم کیسه صفرا، آبسه، بیماری التهابی لگن، تیفوئید، دانگی، هپاتیت، مالاریا، عفونتهای منتقله از حیوانات تب دارویی و….
تب ادواری
در این حالت تب چند ساعت در روز بالا میرود و سپس به وضعیت عادی برمیگردد مثل بیماری لنفوم تب عودکننده در این نوع، تب عود میکند.
در مالاریا مثلا تب برای چند روز فروکش میکند.
تب نوسانی
تبی است که برای دوره متغیری به سمت دمای طبیعی حرکت میکند اما همیشه بالاتر از طبیعی است.
مثالهای شایع آن عبارت اند از جمع شدن چرک مانند آبسه لگنی، عفونت زخم تب مواج تب مواج با حملات تب مداوم یا نوسانی که برای چندین روز میماند و به دنبال آن با دوره های بهبودی بدون تب که تعداد روزهای متغیری دارد، مشخص میشود.
این تب از ویژگیهای شایع عفونت بروسلوز است اما همچنین در لنفوم بهویژه لنفوم هوچکین نیز دیده میشود .
به این مورد اخیر تب Ebstein-Pel نیز میگویند با تبهایی که ۳ تا ۱۰ روز طول میکشد و سپس ۳ تا ۱۰ روز بدون تب دنبال میشود
تب هر روزه
در این الگو، تب یک نوبت در روز پیک میزند.
تب هرروزه ای که صبح پیک میزند ماننذ عفونت ریه پیکهای تب هنگام سر شب از تجمع لوکالیزه چرک یا آبسه حکایت میکند مانند امپیم کیسه صفرا تب متعاقب جراحی
این تب طی ۲۴ ساعت پس از جراحی بروز میکند و در برخی جراحیها شایع است.
دلایلی که باید در نظر داشت: هماتوم زخم ترمبوز ، واکنش آلرژیک به دارو
درجه تب در کودکان
بیشتر مادران با این صحنه مواجه شدهاند: نیمههای شب فرزندتان با درد و ناله پیش شما آمده و شما هم با لمس پیشانی او متوجه تب و داغی سرش شدهاید.
این لحظات معمولا برای مادران کمتجربه سخت است چون نمیدانند چه باید بکنند.
تب کودک برای آنها کابوس است و به محض اینکه تبسنج یک درجه تب را نشان میدهد شب را تا صبح بالای سر کودک بیدار مینشینند و مرتب تبش را اندازه میگیرند تا دچار تشنج نشود.
اما درست در همین مواقع است که باید خونسردی خودتان را حفظ کنید.
بسیاری از والدین تب را موردی خطرناک میدانند اما متخصصان معتقدند در خیلی از موارد تب مشکل حادی نیست.
دکتر اکبر کوشانفر، متخصص اطفال و استاد دانشگاه علوم پزشکی دانشگاه شهید بهشتی درباره تب نوزادان و کودکان بیشتر توضیح میدهد.
تب چیست؟
برای درک درست اینکه تب چیست ابتدا باید سراغ هیپوتالاموس که غدهای در مغز است برویم.
این غده که در وسط پایه مغز واقع شده مثل یک ترموستات عمل میکند.
این ارگان با درک صحیح میزان دمای مناسب برای بدن پیامی را به سیستمهای عصبی ارسال و آنها را برای رسیدن به دمای مطلوب آماده میکند.
دمای طبیعی بدن ۳۷درجه سانتیگراد است البته در برخی افراد اندکی درجه حرارت بدن بالاتر یا پایینتر است.
همچنین دمای بدن در طول شبانهروز متغیر است؛ در صبح اندکی پایینتر و در عصر اندکی بالاتر میرود.
وقتی ویروسی وارد بدن و خون کودک شود موجب تغییراتی در خون و گلبولهای سفید و درجه حرارت بالا برای دفاع میشود.
هیپوتالاموس با درک این موضوع به سیستم عصبی دستور میدهد درجه حرارت بدن بالا برود و دمای بدن ممکن است از ۳۸ تا ۴۰ درجه برسد.
گاهی اوقات در کودکان کمتر از ۴ سال به علت عفونتهای گوش و در کودکان بالای ۴ سال به علت سینوبرونشیت علائم بالینی تب و سرفه طول میکشد.
بیشتر محققان و پزشکان معتقدند تب برای کودکان مشکل جدی تلقی نمیشود و تا زمانی که کودک تب دارد و بیقرار است احتیاج به داروی مسکن تببر ندارد.
ثابت شده تب یک عامل دفاعی بدن بوده و دوره بیماری را کوتاهتر میکند و پایین آوردن تب دوره بهبود بیماری را در کودکان به شدت کند میکند.
بدن برای افزایش درجه حرارت خون مجبور است ۰۱درصد به سوخت و ساز خون بیفزاید و افزایش متابولیسم بدن باعث دفع بسیاری از سموم نهفته در بافتها میشود.
در این صورت توصیه میشود در مورد تب بیماریهای عفونی و تب واکسیناسیون استامینوفن تجویز نشود که دفاع بدن در مقابل میکروبها نیز کمتر شود.
چقدر استامینوفن؟
استامینوفن به عنوان مسکن و تببر مصرف زیادی دارد و در موارد لزوم باید مصرف شود چون ۰۵درصد مسمومیتهای دارویی با استامینوفن اتفاق میافتد.
استامینوفن عمدتا به وسیله کبد متابولیزه میشود.
علائم مسمومیت خفیف بالینی مانند تهوع، رنگپریدگی و خستگی بروز میکند که به وسیله دفع استامینوفن غیرسمی از راه ادرار علائم بهبود مییابد.
استامینوفن برای رفع تب کودکان زیر یکسال بر حسب وزن ۵۱-۰۱ قطره ۶-۴ ساعت و در کودکان بزرگتر از ۲ سال ۵ میلیلیتر معادل یک قاشق مرباخوری ۶-۴ ساعت یکبار برای زمانی که کودک تب بالاتر از ۵/۸۳ دارد در دوران تب و سرماخوردگی تجویز میشود.
شربت ایبوپروفن داروی مناسب مسکن و تببر برای کودکانی است که تب و درد عفونت گوش دارند و بر حسب وزن هر ۸-۶ ساعت یک قاشق مرباخوری در موارد تب بالا یا همراه استامینوفن در موارد ضروری تجویز میشود.
اگر تب ۰۳ تا ۵۴ دقیقه بعد از مصرف دارو ادامه یافت برای اطمینان از کافی بودن دارو، دوز دارو و پیمانهای را که با آن دارو را به کودک دادهاید، کنترل کنید.
در صورتیکه میزان داروی داده شده کافی باشد ممکن است بدن کودک به دارو جواب نداده باشد.
اگر استامینوفن ظرف یک ساعت تب را پایین نیاورد، برای استفاده از داروی دیگر با پزشک مشورت کنید.
درجه تب در بزرگسالان
علائم تب خطرناک در بزرگسالان
در یک فرد بزرگسال سالم، درجه حرارت دهانی طبیعی بین ۳۶ تا ۳۷ درجه سانتیگراد است.
هر درجهای بالاتر از ۳۷ درجه در بزرگسالان، تب محسوب میشود.
بالا رفتن درجه تب
بعضی بیماریها باعث میشود، دماسنج دهانی، درجه پایینی از تب (کمی بالاتر از ۳۸ درجه سانتیگراد) را نشان بدهد.
این میزان تب را براحتی میتوان با مصرف مایعات و استراحت و آرامش کنترل کرد.
زمانی که تب به حدود ۳۹ درجه سانتیگراد میرسد، ممکن است علاوه بر این موارد، بدن برای پایین آوردن تب نیاز به مصرف یک داروی بدون نسخه مانند استامینوفن داشته باشد،
اما اگر دمای دهانی یک فرد بزرگسال به بالاتر از ۳۹ درجه سانتیگراد برسد، میتواند نگرانکننده باشد.
خطر طول کشیدن تب
یک تب رو به افزایش میتواند خطرناک باشد و اغلب به مداخلات پزشکی نیاز دارد، بخصوص اگر بیش از ۷۲ ساعت به طول بینجامد.
به گفته پزشکان دانشگاه پزشکی کارولینای جنوبی، ادامه یافتن تب بالا میتواند خطرناک باشد و نشانهای از وجود یک وضعیت پزشکی جدی تلقی شود.
در این شرایط به منظور تشخیص و همچنین دریافت داروهای لازم برای کاهش تب، مراجعه به پزشک، ضروری است.
خطرات تب پایین
برخلاف باور عمومی، فقط درجات بالای تب نیست که میتواند خطرناک باشد بلکه یک تب درجه پایین هم گاه به همان اندازه خطرناک است، بویژه اگر تداوم داشته باشد.
به گفته کارشناسان کلینیک مایو، درجات پایین تب، ممکن است نشانهای از یک مشکل ساده، مثل عفونت دستگاه ادراری باشد یا از یک بیماری شدیدتر حکایت داشته باشد.
لیمفوما یا سرطان لنفی و سایر انواع سرطان میتوانند با تبهایی با درجات پایین ظاهر شوند.
این شرایط در صورت تشخیص، اغلب با مصرف دارو قابل کنترل و درمان است.
علائم نگرانکننده همراه تب
علائمی که همراه با تب ظاهر میشوند، میتوانند به اندازه خود تب خطرناک باشند.
به گفته پزشکان دانشگاه ویرجینیا، علائمی مانند بیاشتهایی، تنفس غیر طبیعی، بروز جوشهای پوستی و سفتی گردن باید فورا به پرسنل پزشکی گزارش داده شود.
تب بالا نیز میتواند باعث ایجاد گیجی و تشنج در بزرگسالان شود که در این صورت به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد.
دلایل تب
بعضی اوقات نمی توان علت تب را مشخص کرد.
اگر دمای بدن شما بیش از سه هفته ۳/۳۸ درجه سانتیگراد یا بیشتر بود و پزشک نتوانست علت تب را تعیین کند، در این صورت تب شما با علت نامعلوم است.
علل شایع تب
بیماری ویروسی
بیماری های ویروسی شایع ترین علت تب در افراد بزرگسال هستند، مانند بیماری آنفلوآنزا.
علائم بیماری های ویروسی غیر از تب شامل آبریزش بینی، گلودرد، سرفه، گرفتگی صدا و درد عضلانی است.
همچنین ویروس ها باعث اسهال، استفراغ و دل درد می شوند.
بیماری های ویروسی با استفاده از آنتی بیوتیک ها درمان نمی شوند.
بیماری باکتریایی
عفونت های باکتریایی ایجادکننده تب، می توانند روی هر کدام از اندام های بدن تأثیر بگذارند.
این بیماری ها با آنتی بیوتیک ها درمان می شوند.
مثلا عفونت مغز و نخاع باعث تب، سردرد، خشکی گردن و گیجی می شود.
این عفونت می تواند باعث مننژیت یا عفونت پرده مغزی شود، لذا باید فورا به پزشک مراجعه کرد.
عفونت قارچی
عفونت قارچی در هر اندامی می تواند دیده شود.
برای درمان این نوع عفونت، از داروهای ضد قارچ استفاده می شود.
تزریق برخی واکسن ها مثل واکسن سهگانه یا ثلات (دیفتری، کزاز، سیاه سرفه) و واکسن پنوموکوک (ذات الریه) باعث بروز تب در بدن می شود
تماس با حیوانات
برخی افرادی که با حیوانات سروکار دارند، در معرض آلودگی با باکتری های نادری هستند که باعث تب می شوند.
این باکتری ها در چهارپایان اهلی، شیر و لبنیات غیرپاستوریزه و در ادرار حیوانات بیمار وجود دارد.
در این نوع علاوه بر تب، سردرد، درد عضلات و مفاصل نیز دیده می شود.
مسافرت
هر کسی که مسافرت می کند خصوصا به خارج از کشور، می تواند در اثر غذاهای جدید، مسمومیت ها، حشرات و بیماری های قابل پیشگیری با واکسن دچار تب شود.
داروها
برخی داروها مثل آنتی بیوتیک ها، داروهای فشار خون بالا یا داروهای ضدتشنج می توانند باعث افزایش دمای بدن شوند.
تزریق برخی واکسن ها مثل واکسن سهگانه یا ثلات (دیفتری، کزاز، سیاه سرفه) و واکسن پنوموکوک (ذات الریه) نیز باعث بروز تب در بدن می شوند.
لخته خون
گاهی اوقات یک لخته خون می تواند در ساق پا بوجود آید و باعث ورم و دردپا گردد.
قسمتی از این لخته می تواند جدا شده و به ریه ها برود (آمبولی ریه) و باعث درد قفسه سینه و سختی نفس کشیدن گردد. گاهی وقت ها فرد به دلیل التهاب رگ های خونی دچار تب می شود. در این صورت باید سریعا به پزشک مراجعه کرد.
تومورهای بدخیم
سرطان هم می تواند باعث بروز تب شود. گاهی اوقات تومور، موادشیمیایی را می سازد که باعث بروز تب در خودشان می شوند.
گاهی وقت ها تومور، عفونت می کند.
تومورهای مغز می توانند از تنظیم دمای بدن توسط هیپوتالاموس (ترموستات بدن) جلوگیری کنند و باعث تب شوند.
بسیاری از داروهایی که بیماران سرطانی استفاده می کنند، باعث تب می شوند.
در نهایت سیستم ایمنی در بدن بیماران سرطانی ضعیف می شود، در نتیجه در معرض ابتلا به عفونت های مختلف قرار می گیرند.
عوامل محیطی
گاهی وقت ها وقتی بدن بیش از حد گرم می شود، دمای بدن خیلی بالا می رود.
افزایش دمای بدن در اینگونه مواقع را هیپرترمیا می گویند.
این شرایط در اثر ورزش شدید یا در اثر بودن در آبوهوای گرم و مرطوب ایجاد می شود.
شیوه درمان هیپرترمیا با سایر علل ایجادکننده تب متفاوت است.
این یک حالت اورژانسی است و فرد دچار هیپرترمیا باید سریعا خنک شود.
گرمازدگی و آفتاب سوختگی شدید نیز باعث بروز تب می شوند.
بیماری های التهابی
برخی بیماری های التهابی مانند آرتریت روماتوئید (التهاب مفاصل) نیز باعث بروز تب می گردند.
تب ویروسی
تب ویروسی معمولا ناشی از عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا است
اکثر مردم دمای بدن حدود ۹۸٫۶ درجه فارنهایت (۳۷ درجه سانتیگراد) دارند.
هر زمان که درجه حرارت بدن از این مقدار بالاتر رود، به عنوان تب شناخته می شود.
تب اغلب نشانه ای است که بدن شما به برخی از انواع عفونت باکتری یا ویروسی نشان می دهد.
تب ویروسی تبی است که به علت بیماری ویروسی ایجاد می شود.
انواع عفونت های ویروسی از سرماخوردگی تا آنفولانزا می تواند انسان، را تحت تاثیر قرار دهد.
تب با درجه کم علامت بسیاری از عفونت های ویروسی است.
اما برخی از عفونت های ویروسی، مانند تب دنگی، می تواند باعث تب بالاتر شود.علائم تب ویروسی
تب های ویروسی می توانند درجه حرارت از ۹۹ درجه فارنهایت تا بیش از ۱۰۳ درجه فارنهایت (۳۹ درجه سانتیگراد)، بسته به ویروس داشته باشند.
اگر تب داروی ویروسی دارید، ممکن است برخی از این علائم عمومی را داشته باشید:
- لرز
- تعریق
- کمبود آب
- سردرد
- درد عضلات
- احساس ضعف
- از دست دادن اشتها
این علائم معمولا تنها چند روز در اکثر اوقات طول می کشد.
درجه تب زیر بغل نوزاد
چطور درجه حرارت بدن کودک را اندازه بگیریم؟
همشهری آنلاین- دکتر زهرا عباسپور: تب را در کودکان کم سن و سال، نباید ناچیز شمرد.
زمانى که کودک شما احساس گرما مىکند و یا به نظر مىرسد دماى بدنش پائین آمده است، باید دماى بدن وى را اندازه بگیرید.
گرچه این کار، ساده است اما اگر براى اولین بار آن را انجام مىدهید، ممکن است با سوالاتى ذهنتان را مشغول کند:
از چه نوع دماسنجى باید استفاده کنیم؟
آیا باید دماى بدن یک کودک زیر دو سال را با همان روشى اندازه گرفت که دماى بدن کودک پنج ساله را اندازه مى گیریم؟
در دوران کودکیخودتان والدین شما احتمالاً دماى بدنتان را با یک دماسنج شیشه اى – یک لوله باریک داراى یک نوک ظریف گرد که حاوى جیوه است – اندازه مىگرفتهاند.
دماسنج هاى شیشه اى امروزه به کار نمىروند، چرا که جیوه درون آنها خطراتى براى سلامتى و محیط دارد.
آکادمى طب اطفال آمریکا از سال ۲۰۰۱ استفاده از دماسنجهاى شیشهاى را ممنوع اعلام کرده است.
اما هنوز بسیارى انواع دماسنج وجود دارند که مىتوانید از میان آنها انتخاب کنید.
کاربرد دماسنجهاى جدید، آسانتر بوده و خواندن آنها نیز از دماسنجهاى شیشهاى راحتتر است.
و مهمتر این که نتیجه را به سرعت به شما نشان مىدهد.
شیوه اندازهگیری درجه حرارت
بهترین روش، به سن کودک بستگى دارد.
نوزادان: براى نوزادان کوچک تر از سه ماه، با اندازهگیری درجه حرارت زیر بغل شروع کنید.
اگر دما بالاتر از ۳۷٫۲ درجه سانتى گراد) بود، براى بار دوم درجه حرارت را از طریق مقعد کودک اندازه بگیرید.
اندازهگیری درجه حرارت مقعدی دقیقتر از درجه حرارت زیربغلی است.
درجه حرارت مقعدى بالاتر از ۳۸ درجه سانتى گراد در نوزادان، نیاز به مراجعه فورى به پزشک دارد.
از سه ماهگى تا چهار سالگى: براى این گروه سنی، پزشکان استفاده از یک دماسنج مقعدى یا دماسنج الکترونیک پستانکى را توصیه مىکنند.
براى کودکان بزرگ تر از سه ماه مى توان از دماسنج گوشى استفاده کرد.
از پنج سالگى به بالا: پس از چهار سالگى، بیشتر کودکان قادر به نگاه داشتن دماسنج دیجیتال دهانى در زیر زبان خود براى کوتاه مدت هستند.
زمانى که کودک به سن مدرسه رسید، پزشکان استفاده از درجه دهانى را ترجیح مىدهند.
روش هاى کاربرد با توجه به نوع دماسنج و محل استفاده – دهان، مقعد، زیر بغل یا گوش – متفاوت هستند.
یک قانون کلى براى همه انواع دماسنج و همه محلهاى ذکر شده وجود دارد: هرگز کودکتان را با یک دماسنج در دهان، زیر بغل یا مقعد تنها نگذارید.
به همین ترتیب شما و نه فرزندتان، باید دماسنج گوشى را در دست بگیرید و آن را در محل نگاه دارید.
زمانى که باید به پزشک رجوع کنید
گرچه درجه حرارت بالاى بدن کودک شما اسباب نگرانى شما را فراهم مىکند، اما بیشتر کودکان تب را به خوبى تحمل مىکنند.
تب خفیف مىتواند به بدن در خلاص شدن از عفونتهاى ویروسى کمک کند.
اگر حال کودک شما خوب است، مایعات را به اندازه کافى مىنوشد و به بازى کردن ادامه مىدهد، دلیلى براى نگرانى وجود ندارد.
از سوى دیگر، اگر کودک بىحال است، مرتباً استفراغ مىکند، یا از سردرد یا دل درد شکایت دارد، بلافاصله به پزشک یا بخش اورژانس مراجعه کنید.
همچنین در صورتى که تب او به داروهاى معمول پاسخ نمىدهد و یا حمله تشنج به او دست داده است، باید به پزشک مراجعه کنید.
علت تب در شب
چرا درد، تب و التهاب شبها تشدید میشود؟
برای بسیاری از بیماران این سوال مطرح است که علت تشدید تب و دردش در طول شب چیست؟ شاید این سوال، سوال شما هم باشد.
واقعیت این است که اگرچه بیماری زمان و مکان و وقت و بیوقت نمیشناسد، اما بعضی دردها و بیماریها در طول شب (در مقایسه با روز) تشدید میشوند.
تشدید التهاب در شب
از نظر علمی معمولا بیماریهای التهابی هنگام شب کمی بیشتر تظاهر میکنند.
اغلب انسانها در ساعات تاریک هوا، در حال استراحت هستند پس بدن حرکت کمتری دارد و تخلیه عروق و لنف هم به آرامی صورت میگیرد.
بهترین مثال، درباره بیماران مبتلا به روماتیسم و آرتروز است.
بیماران مبتلا به روماتیسمها روزها درد ندارند ولی شبها از شدت درد نمیتوانند بخوابند.
علت اصلی این ماجرا، پرخونی و ایستایی جریان عروقی یا لنفی ناشی از بیحرکتی اعضای است که باعث میشود فاکتورهای التهابی در بافت توقف کنند و آهستهتر از محل التهاب خارج شوند.
مثال دیگر درباره بیماران مبتلا به آرتروز است.
این بیماران صبح هنگام قادر نیستند حرکت کنند و اندامهایشان خشک است و حرکت بسیار تدریجی دارند.
علت حرکت تدریجی به جریان افتادن خون و لنف است و برای حرکت بیمار جریان خون و لنف باید عوامل التهابی را مانند یک رودخانه بشوید و از محل دور کند.
اما شدت یافتن بیماری در شب را نمیتوان یک قانون کلی دانست زیرا عکس این موضوع هم اتفاق میافتد.
مثلا احساس درد در اختلالات مکانیکال یا عضوی، با حرکت بیمار رابطه مستقیم دارد.
رباطی که پاره شده با حرکت فیزیکی بیمار درد شدیدی مییابد.
پس طبیعی است شبها که بیمار بیحرکت است دردی نداشته باشد و روزها درد شدت یابد.
تشدید تب در شب
هر انسانی در طول زندگی چندین بار دچار تب یا افزایش دمای بدن شده است.
وجود یک بار سرماخوردگی یا ابتلا به عفونت دستگاه تنفسی فوقانی کافی است تا فرد، افزایش دمای بدن را تجربه کند.
بالا رفتن دمای بدن یا همان تب به تنهایی بیماری محسوب نمیشود.
تب فقط یک علامت هشداردهنده برای بیماران است تا از وجود بیماری در بدنشان اطلاع یابند.
مرکز تنظیم دمای بدن در یک قسمت از مغز به نام غده هیپوتالاموس قرار دارد.
غده هیپوتالاموس مانند ترموستات در بدن انسان عمل میکند و حرارت بدن را در یک درجه خاص مانند ۳۶ یا ۳۷ درجه نگه میدارد.
این دما اندکی متغیر است و در ساعات اولیه صبح یعنی ۵-۴ صبح به کمترین میزان و در ساعات ۵-۴ بعدازظهر به بیشترین میزان خود میرسد.
این اختلاف دما در عرض ۱۲ ساعت، حدود۶ دهم درجه سانتیگراد است.
به همین دلیل در بیماریها، افزایش درجه حرارت بدن انسان را خارج از این ریتم در نظر میگیریم.
یکی از عملکردهای هیپوتالاموس این است که در واکنش به عامل بیماریزا دمای بدن را بالا میبرد.
بالارفتن دما ممکن است در طول روز و به میزان کمی وجود داشته باشد ولی زیاد شدن دمای فیزیولوژیک بدن حوالی شب باعث میشود که افزایش حرارت ایجادشده ناشی از عامل بیماریزا بر دمای فیزیولوژیک بدن سوار شود و بیمار بهطور ناگهانی تغییر دمای محسوسی را احساس کند و شرایط جسمیاش رو به وخامت برود.
بیماری در هر ساعتی از شبانهروز اتفاق میافتد ولی علائم بعضی از بیماریها مانند بیماریهای میکروبی و ویروسی در شبها بیشتر بروز میکند.
از آنجا که جریان خون در شبها آهستهتر میشود سلولهای دفاعی در خون نیز کاهش مییابند و همین عامل تضعیف سیستم ایمنی میتواند باعث فعالتر شدن میکروبها و ویروسها در بدن شود.
گاهی علائمی هم هستند که علت خاصی برای آنها یافت نمیشود.
یکی از مهمترین آنها دردهای شبانه است.
دردی که احتمالا ریشه در بعضی از اختلالهای عصبی روانی دارد.
مثلا بیماری با شکایت دردهای شبانه در نقطهای از بدن، به پزشک مراجعه میکند و در معاینات بالینی و آزمایشهای انجام شده هیچ دلیل خاصی برای آن یافت نمیشود و با بررسیهای تکمیلی یک اختلال سایکوفیزیولوژیک مطرح میشود یعنی بیمار دچار اختلال روانشناختی است که با تظاهرات جسمی توام است.
این تظاهرات معمولا شبها که فرد مشغول کاری نیست شدت میگیرد و روزها کاهش مییابد.
علائم تب
تب درجه حرارت بدن را بالاتر از حد طبیعی توصیف می کند و همچنین بر روی کودکان و بزرگسالان تاثیر می گذارد.
افزایش کوتاه مدت دمای بدن می تواند به بدن شما کمک کند تا بیماری را از بین ببرید.
با این حال، تب شدید می تواند نشانه ای از وضعیت جدی باشد که نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارد.
تشخیص تب می تواند درمان و بررسی بیماری را راحت تر کند.
دمای طبیعی بدن معمولا حدود ۹۸٫۶ درجه فارنهایت یا ۳۷ درجه سانتیگراد است با این حال برای هر فرد می تواند کمی متفاوت باشد.
دمای طبیعی بدن ممکن است بسته به روز و زمان تغییر کند.
به نظر می رسد به طور کلی دمای بدن انسان در صبح و بعد از ظهر پایین تر باشد.
عوامل دیگر، مانند چرخه قاعدگی یا شدت فعالیت بدنی، همچنین می توانند بر دمای بدن تأثیر بگذارند.
برای بررسی درجه حرارت خود یا کودکتان می توانید از یک دماسنج دهانی یا دماسنج زیر بغل استفاده کنید دماسنج دهانی باید به مدت سه دقیقه روی زبان قرار گیرد.
دماسنج رکتوم ممکن است برای اندازه گیری دمای بدن در نوزادان استفاده شود.
برای انجام این کار، مقدار کمی روغن روی لامپ قرار بریزید.
سپس، کودک خود را به روی شکم قرار داده و دماسنج را حدود ۱ اینچ وارد مقعد نوزاد کنید و اجازه دهید ۳ دقیقه در این حالت بماند.
به طور کلی زمانی نوزاد تب دارد که دمای بدن او بیش از ۱۰۰٫۴ درجه فارنهایت یا ۳۸ درجه سانتیگراد باشد.
هنگامی که دمای بدن کودک بیش از ۹۹٫۵ درجه فارنهایت یا ۳۷٫۵ درجه سانتیگراد باشد، یعنی تب دارد.
هنگامی که درجه حرارت بدن بزرگسالان از ۹۹ تا ۹۹٫۵ درجه فارنهایت یا ۳۷٫۲ تا ۳۷٫۵ درجه سانتیگراد باشد، می گوییم تب دارند.
عوامل متعددی وجود دارد که می تواند باعث تب شود.
برخی از علل احتمالی عبارتند از:
- عفونت ها از جمله آنفولانزا، سرماخوردگی و ذات الریه
- برخی از واکسن ها، مانند دیفتری یا کزاز (در کودکان)
- دندان در آوردن (در نوزادان)
- برخی از بیماری های التهابی، از جمله آرتروز، روماتیسم و التهاب روده
- لخته شدن خون
- گرمازدگی
- مسمومیت غذایی
- برخی از داروها، از جمله آنتی بیوتیک ها
درمان تب در طب سنتی
درمان تب در طب سنتی ابوعلی سینا
جهت درمان تب قبل از هر چیز باید به جستجوی علت آن پرداخته شود و همراه با این عمل اگر گرمای بدن فوق العاده باشد مبارزه سطحی بر علیه درجه حرارت زیاد که ممکن است موجب ناراحتی بیمار شود صلاح است.
در تبهای متوسط که بیمار ناراحتی زیادی ندارد و مدت تب نیز طولانی نمی باشد تا مدت سه روز درمان خاصی لازم نیست لکن در صورتیکه درجه حرارت برای مدتی نسبتا طولانی در ۳۹ و ۴۰ درجه سانتیگراد باقی بماند مبارزه با تب ضرورت دارد و اگر حرارت به ۴۱ درجه و بیشتر برسد مبارزه جنبه فوریت پیدا میکند و باید برای پائین آوردن حرارت بدن اقدامات زیر را انجام دهند:
اولا، سعی شود با بکار بردن حوله سرد، کیسه یخ، تنقیه آب سرد و پاشویه با آب سرد یا آب خنکی که خردل سیاه در آب خیسانیده شده به دفع حرارت بدن کمک نمایند اما اگر بیمار احساس سرما میکند بکار بردن روش فوق صحیح نیست.
در ثانی میتوان با مصرف داروهای ضد تب که بهتر است از داروهای گیاهی استفاده شود تا عوارضی از قبیل خونریزی معده یا استفراغ یا جوش های جلدی و غیره که با مصرف داروهای شیمیائی عارض میشوند پیش نیایند بعلاوه بعضی داروهای شیمیائی سبب گمراهی پزشک در تشخیص بیماری میشوند.
از داروهای شیمیائی ضد تب کم ضرر در حال حاضر استامینوفن را میتوان نام برد و از داروهای گیاهی ضد تب که معالج هم میباشند گل بنفشه، عناب، سپستان، تخم ختمی، تخم کاهو، اسفرزه، تخم خیار، و بارهنگ را میتوان نام برد.
ثالثا اگر بیمار عرق زیاد کرده و یا عطش دارد دلیل بر نیاز بدن او به آب و حرارت زیاد بدن منجمله حرارت کبد میباشد و لازم است از شربتهای خنک و سرد مزاج و آب میوه های سرد مزاج مانند آب لیموی شیرین یا آب انار شیرین یا آب هندوانه یا میوه های معتدل مانند آب سیب و یا آب خنک بقدر کافی به بیمار بدهند تا بدن او با کمبود آب مواجه نگردد.
ضمنا یادآوری مینماید تبهای ویروسی مانند آنفلوآنزا را بهتر است وسیله غذاهای مناسب و داروهای گیاهی و ضد تبهای گیاهی یا شیمیائی کم ضرر مداوا کنند و مصرف آنتی بیوتیک ها بخصوص در روزهای اول سبب تضعیف قوای دافعه بدن در برابر ویروسها گردیده و خود نیز بر ویروسها اثری ندارند.
تب هایی که علت آنها مشخص نیست
تب را در سه روز اول بیماری نمی توان مجهول العلت دانست بلکه از روز چهارم ببعد چنانچه پس از بررسی کافی علت آن مشخص نگردد باید آنرا از روی دوره ای که دارد مداوا نمایند و این تب مجهول العلت جزء تبهای دورهای قرار میگیرد.
بطور کلی در طب سنتی اگر تب مجهول العلت یکروز در میان باشد مزاجش گرم است و باید در مداوای آن از داروها و غذاهای سرد مزاج استفاده شود ولی بقیه تبهای دوره ای مانند همه روزه یا دو روز یکبار یا پنج روز یکبار یا هفته ای یکبار مزاجش سرد است برای معالجه این تبهای دوره ای اطباء سنتی بیشتر از کینین یا داروهای مشابه آن استفاده میکنند.
با این تفاوت که تبهای گرم مزاج را با کینین و آبلیمو یا آب انار و تب های سرد مزاج را با کینین تنها یا با جوشانده های گرم مزاج مداوا میکنند.
لازم به ذکر است که کینین و داروهای امثال آنرا پس از مصرف دو سه روز از داروهای مقدماتی تجویز مینمایند.
شیوه های طبیعی برای درمان تب
برای مقابله با تب قبل از هر چیز با خنک کردن بدن شروع کنید.
دوش آب ولرم بگیرید. زمانی که درجه حرارت بدن بالا می رود آب ولرم به کاهش دمای بدن کمک می کند.
البته نیازی به آب سرد نیست چون با افزایش سرعت حمل اکسیژن به سمت ارگان ها به جای خنک کردن بدن باعث گرمی آن خواهد شد.
به این ترتیب بدن در برابر سرما دفاع خواهد کرد.
دستمالی را به آب سرد آغشته کرده و روی بخش های داغ بدن مانند زیر بغل ها و مقعد قرار دهید. آب سرد با بخار شدن به کاهش دمای بدن کمک خواهد کرد. علاوه بر این لازم است که یک دستمال خیس و خنک را روی پیشانی و گردن قرار دهید.
- مایعات زیادی بنوشید
– تب به سرعت بدن را دهیدراته (کم آب) می کند. بنابراین لازم است که روزانه بین ۸ تا ۱۲ لیوان آب بنوشید. در واقع باید به میزانی آب بنوشید که ادرارتان رنگ روشنی داشته باشد. نوشیدنی های مخصوص ورزشکاران نیز انتخاب های مناسبی خواهند بود. این نوشیدنی ها الکترولیت ها و مواد معدنی از دست رفته را تأمین می کنند.
– آب پرتقال و دیگر آب میوه های سرشار از ویتامین C نیز برای افرادی که تب می کنند بسیار مناسب است. این ویتامین به سیستم ایمنی بدن کمک می کند تا بهتر با ویروس ها و عوامل عفونی مقابله کند.
– انگور خنک باعث تأمین آب بدن و تسکین آن می شود.
– توصیه می شود از مصرف آب کرفس، لیموترش و همچنین هندوانه غافل نشوید.
- استراحت کنید
زمانی که تب می کنید کار و فعالیت بدنی را تعطیل کرده و به اندازه کافی بخوابید و استراحت کنید. استراحت کافی قدرت و نیروی بدنتان را برای مقابله با تب افزایش خواهد داد.
- دمنوش زنجبیل بنوشید
دمنوش زنجبیل نیز برای درمان تب موثر است. این ریشه پرخاصیت باعث افزایش تعریق بدن می شود. کافی است یک دوم قاشق چایخوری زنجبیل رنده شده را با یک لیوان آب جوش دم کرده و میل کنید
- باید عرق کنید
– نوشیدن دمنوش گیاه بومادران برای کاهش تب مناسب است. این گیاه تب است و با باز کردن منافذ پوست و افزایش تعریق باعث کاهش تب می شود. یک قاشق چایخوری از این گیاه را با یک لیوان آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه دم کنید. دمنوش را صاف و خنک کنید و بنوشید. اگر بعد از نوشیدن آن عرق نکردید یک لیوان دیگر نیز میل کنید.
– گل انگور کولی (آقطی سیاه،Elderberry) نیز شهرت زیادی در تعریق دارد. این گیاه همچنین با دیگر علائم مربوط به سرماخوردگی و گریپ مانند خلط مقابله می کند. ۲ قاشق چایخوری از گل های این گیاه را در آب جوش ریخته و بگذارید به مدت ۱۵ دقیقه دم بکشد. مایع دم کرده را صاف کنید و روزانه سه مرتبه بنوشید.
– دمنوش زنجبیل نیز برای درمان تب موثر است. این ریشه پرخاصیت باعث افزایش تعریق بدن می شود. کافی است یک دوم قاشق چایخوری زنجبیل رنده شده را با یک لیوان آب جوش دم کرده و میل کنید.
آتش را با آتش خاموش کنید
به غذاهای خود فلفل تند بزنید. کاپسیسین ترکیب موجود در فلفل است که باعث افزایش تعریق و گردش خون می شود. این ماده غذایی می تواند حرارت بدن را کاهش دهد.
توصیه مادربزرگ ها برای درمان تب
خود را به ملحفه مرطوب بپیچید. یکی از شیوه های قدیمی برای کنترل دمای بدن و کاهش تب این بود که فرد را داخل ملحفه ای خیس شده با آب سرد می پیچیدند.
امروزه نیز پزشکان توصیه می کنند که برای کاهش سریع درجه حرارت بدن از آب خنک و نه خیلی سرد استفاده شود. می توانید ملافه ای را داخل آب سرد بیندازید و به مدت ۱۵ دقیقه به دور خود بپیچید و با گرم شدن آن دوباره خیسش کنید.
در نهایت اینکه اگر با انجام این شیوه های ساده نتوانستید تب را کنترل کنید و مدت زمان آن به بیش از ۱۲ ساعت رسید حتماً به پزشک مراجعه کنید.
برای جلوگیری از تب شدید
اگر شما یا یکی از اعضای خانواده دارای دمای بالاتر از حد نرمال هستید، باید:
جوراب های مرطوب روی مچ پا قرار دهید:
این یک راه حل عالی برای کودکان است ، به سادگی آن ها را کمی مرطوب کنید و آنها را روی ناحیه مچ پا قرار دهید.
وقتی جوراب خشک می شود، این روش را تکرار کنید.
اطمینان حاصل کنید که، آنها چکه نمیکنند و حتما قبلا بچلانید ؛ این روش باعث تسکین و آرام کردن کودکان بیمار می شود.
با آب با دمای معمولی پاشویه کنید:
اگر زیر دوش برای دو دقیقه بایستند، دما را به آرامی پایین بیاورید تا تغییر دما به بدن آسیب نرساند.
مقدار زیادی آب بنوشند:
تب یکی از علل کم شدن آب بدن است ، بدن در حال مبارزه با موجودات خارجی است.
بنابراین آب آشامیدنی، چای گیاهی یا آبمیوه، یک ایده عالی است، به ویژه اگر تب همراه با اسهال و استفراغ باشد ؛ مقدار مایعات مصرفی ،بستگی به سن بیمار دارد (۳ لیتر برای مردان بالغ، ۲٫۲ لیتر برای زنان و ۱٫۵ لیتر برای کودکان).
سرد کردن سر و گردن:
از پارچه های سرد یا مرطوب استفاده کنید هر چند بار که لازم است تکرارکنید – زمانی که پارچه خشک شود یا دیگر احساس خنک شود آن را عوض یا مرطوب کنید.
بهتر است از مایعات، مانند :سوپ سبزیجات یا چای گیاهی استفاده کنید.
به این ترتیب بدن سریع تر ریکاور می شود و می تواند به راحتی بهبود یابد.
کاهش تب در نوزادان
خنک کردن سر و گردن با دستمال مرطوب سرد
اگر گرسنه هستید، غذای زیاد میل نکنید:
به مقدار کمی و مداوم غذا بخورید .
نسخه های درمانی ساده و سریع برای کاهش تب بدون دارو
این درمان های خانگی و دستورالعمل ها هنگامی که شما تب را تجربه می کنید، موثر میباشند، هر چند همیشه بهتر است با یک متخصص (مانند پزشک متخصص فیزیکالتراپ یا پزشک) مشورت کنید:
چای کشمش:
۱ فنجان کشمش را به ۷ فنجان آب گرم اضافه کنید و اجازه دهید کامل خیس بخورد.
وقتی کامل خیس خورد و نرم شد آن را له کنید تا به خوبی با آب ترکیب شود.
کشمش له شده در آب را از صافی رد کنید تا یک مایع یکدست داشته باشید، نوشیدن نیمی از فنجان در طول روز توصیه میشود.
چای مریم گلی:
این گیاه موجب عرق کردن و کاهش تب می شود.
یک فنجان را با آب جوش پر کنید و چند برگ مریم گلی را اضافه کنید.
روی آن را بپوشانید و برای چند دقیقه صبر کنید.
اضافه کردن عسل، قند یا استویا، و همچنین چند قاشق غذاخوری آب لیمو، توصیه میشود.
چای کاهو:
یک راه عالی برای حفظ آب بدن شما، نوشیدن چای کاهو است.
این سبزی ،حاوی مقدار زیادی پتاسیم، کلسیم، منیزیم، سدیم و فسفر برای تغذیه بدن در حالی که غذاهای معمولی را ندارید است.
یک لیتر آب جوشیده را به یک ظرف و یک بوته برگ کاهو در آن بریزید.
پانزده دقیقه صبر کنید ،شیرین کننده را انتخاب کنید و قبل از سرد شدن آن را بنوشید.
یک بستنی بخورید:
این یک راه حل است که هر کودکی آن را دوست دارد ، قند موجود در آن، برای تب مفید است و خود بستنی سرد است در نتیجه، تب را کاهش می دهد و بدن را هیدراته می کند، و همچنین کودک آن را به راحتی میل می کند.
کاهش تب بدن
پایین آمدن تب با خوردن بستنی
توصیه هایی برای کاهش تب کودک خردسال بدون دارو
چگونه می توان تب کودک را بدون استفاده از دارو کاهش داد؟
کودک نو پا خود را حمام کنید، از آنجایی که آب سریعتر گرما را از بدن دور می کند، حمام یک روش موثر برای کاهش تب و سریعتر از داروها عمل می کند.
شما ،همچنین می توانید از حمام برای کاهش تب در کنار استامینوفن (Tylenol) و یا یکی دیگر از مسکن های تب بر استفاده کنید ، از آب ولرم استفاده کنید و هرگز از آب سرد برای کاهش تب استفاده نکنید.
دمای آبی که کمی کمتر از دمای بدن در حالت تب است، سریعترین زمان برای کاهش تب را فراهم می کند.
از مصرف الکل در آب حمام اجتناب کنید ؛
این یک توصیه قدیمی است و دیگر توسط ارائه دهندگان خدمات بهداشتی توصیه نمی شود شما همچنین، می توانید یک دستمال مرطوب خنک را روی پیشانی یا بدن کودک نو پای خود قرار دهید، تا تب را کاهش دهید ، کودک نوپا را تشویق کنید که مقدار زیادی مایعات بنوشد.
تب، می تواند به کمبود آب منجر شود، که می تواند یک تهدید جدی باشد و بنابراین ضروری است که کودک شما مقدار زیادی مایعات برای نوشیدن در اختیار داشته باشد تا آبرسانی به بدن انجام شود.
لباس کودک را یک لایه ی سبک برای کنترل حرارتی مطلوب، انتخاب کنید:
هر لایه لباس، بیشتر در بدن تولید گرما میکند ، لباس های آزاد و نازک، اجازه می دهد هوا به صورت آزادانه تر گردش کند.
اگر کودک شما از احساس سرما شکایت کرد، یک پتوی نازک روی او بیندازید.
یک پنکه یا تهویه سریعتر حرکت می کند و می تواند در دفع حرارت از پوست کمک کند ، اگر از فن استفاده کنید، کودک خود را به طور مداوم نظارت کنید، تا باعث سرمای بیش از حد نشود و به طور مستقیم، طرف فن نماند.
آب خالص همیشه بهترین انتخاب است:
اما گزینه های دیگر نیز کار می کنند، اگر فرزند شما اجازه نمیدهد آب میوه های کودک خود را با آب رقیق یا با میوه های تازه دیتوکس(آب طعم دار) تهیه کنید.
شما همچنین می توانید ،چای های گیاهی سرد بدون کافئین (مانند بابونه و نعناع) و یا راه حل های الکترولیتی مانند Pedialyte را ارائه دهید، که می تواند برای کودکان در هر سنی استفاده شود.
تب در بزرگسالان
در بزرگسالان تب ناخوشایند است اما معمولاً نگران کننده نیست، مگر اینکه به ۴/۳۹ درجه سانتیگراد یا بالاتر برسد.
برای شیرخواران و کودکان نوپا، افزایش مختصر دما ممکن است نشان دهنده یک عفونت جدی باشد.
به طور کلی تب طی چند روز از بین می رود.
برخی داروهای OTC (داروهایی که نیاز به نسخه پزشک ندارند) تب را کاهش می دهند اما برخی اوقات بهتر است تب درمان نشود.
به نظر می رسد که تب نقش کلیدی در کمک به بدن برای مقابله با تعدادی از عفونت ها داشته باشد.
نشانه ها
زمانی که درجه حرارت بدن شما به درجه ای بالاتر از حد نرمال برسد، شما تب دارید.
درجه حرارت نرمال حدوداً ۳۷ سانتیگراد است.
با توجه به علت تب، علائم و نشانه های تب عبارتند از:
- • تعریق
- • لرز
- • سردرد
- • درد عضلانی
- • کاهش اشتها
- • کم شدن آب بدن
- • ضعف عمومی