انواع نور در عکاسی/ تنظیم نور برای گرفتن عکس های بی نظیر
انواع نور در عکاسی/ تنظیم نور برای گرفتن عکس های بی نظیر
درباره نور
عکاسی بدون نور بی معنا است. تمام کارتان به نور بستگی دارد. اگر چه در خیابان شانس زیادی برای هدایت نور نداریم، هنوز هم می توان کارهای بسیاری انجام داد تا مرتکب اشتباه نشویم. اول از همه، پیش از بیرون رفتن زمان مناسبی را برای عکاسی انتخاب کنید. در ادامه برخی از نکات در مورد شرایط نور بیان شده است.
آفتابی
اگر چه همه آفتاب را دوست دارند، عکاسی خیابانی زیر نور مستقیم آفتاب دشوار است. مخصوصا زمانی که می خواهید عکس پرتره تهیه کنید، چهره ها در نور آفتاب، بسیار روشن تر هستند و یا سایه های تیره ای روی آنها می نشیند که معمولا خوب به نظر نخواهند رسید. در نور مستقیم خورشید می توانید از سایه ها عکاسی کنید، ولی عکاسی از چهره دشوار است. در مقابل می توانید با سایه ها بازی های گوناگونی انجام دهید.

نور مستقیم در عکاسی: آتن – یونان/ عکاس: مژگان پروین
بارانی
مردم باران را دوست ندارند و عکاس ها نمی توانند برای عکاسی بیرون بروند. در یک روز بارانی نسبت به یک روز عادی مردم توجه کمتری به اطرافشان دارند زیرا بیشتر در تلاشند که خیس نشوند. تنها مشکلات احتمالی، خیس شدن و نداشتن نور کافی است بنابراین حساسیت دوربین خود را برای جبران نور کم، افزایش دهید.

نور در هوای بارانی: جاده هراز/ عکاس: مژگان پروین
عکاسی در هوای ابری و یا مه آلود
عکاسی در هوای ابری و یا مه آلود بی نهایت لذت بخش است. ابرها مانند یک سافت باکس بزرگ عمل میکنند که سبب میشود نور نسبت به آفتاب مستقیم بسیار نرم تر شود. مجبور نیستید برای تشخیص مسیر نور زحمت زیادی به خود دهید. بنابراین میتوانید بر موضوعات مورد نظرتان دقیق تر شوید. به عنوان یک عکاس خیابانی تازه کار بهتر است روزهای ابری برای تمرین انتخاب کنید. این کار بسیار ساده تر است و عکس های بهتری خواهید گرفت.

نور در هوای ابری: جاده هراز/ عکاس: مژگان پروین
شب
برخی ممکن است بگویند در شب نمی توانید عکاسی کنید که البته درست نیست. در شهر ها آلودگی نوری فراوانی وجود دارد، و این یعنی مقدار زیادی نور برای ادامه عکاسی، از این مشکل به عنوان مزیت استفاده کنید و شب ها بیرون بروید. مسیر نور را بیابید و از آن در ترکیب بندی کمک بگیرید، شاید از یک سه پایه یا تک پایه هم برای جلوگیری از لرزش بیش از حد بهره مند شوید که البته برای عکاسی بی هوا و عکاسی خیابانی مناسب نیست. از سوژه های ساکن عکس بگیرید یا از کشیدگی تصویر در ترکیب بندی استفاده کنید.

نور در شب: رم – ایتالیا/ عکاس: مژگان پروین
موقعیت نوری مناسب
مطمئن شوید در شرایط نوری نامناسب عکاسی نمی کنید. همیشه قبل از این که دکمه شاتر را فشار دهید، مسیر نور را شناسایی کنید. اگر می خواهید چهره ها را ببینید، پشت به آن بایستید. اگر می خواهید فرم ها را ببینید، رو به آن بایستید. نورهای اطرافمان همیشه وجود دارد، با آن بازی کنید و آن را جزئی از عناصر عکس بدانید. هرچه درک بهتری از آن داشته باشید، عکس های زیباتری خواهید گرفت.
سه پایه
حساسیت دوربین خود را افزایش دهید تا کمبود نور را جبران کند و یا از یک سه پایه کمک بگیرید. در خیابان سه پایه چندان قابل حمل نیست. جز در مواردی که عکس های محو و تصاویر تار می خواهید یا با روش نوردهی طولانی عکاسی می کنید. سطحی ثابت برای قرار دادن دوربین پیدا کنید تا دیگر نیازی به سه پایه نباشد. موقعیت های نوری مختلف را تجربه کنید تا راه و چاه کار در شرایط گوناگون را بدست آورید. هرچه بیشتر درباره آن بدانید، بهتر عکس میگیرید و از دیدن آن ها احساس بهتری خواهید داشت. عکاسانی وجود دارند که از این قوانین استفاده نمیکنند ولی همچنان عکس های خوبی ثبت میکنند. در ساعات مختلف روز بیرون بروید تا به درک مناسبی از شرایط متفاوت نورهای اطرافتان برسید.
نور بالا
نوری که هنگام عکاسی بر شانه هایتان می افتد، نور بالاست که بسیار به کار می آید اما برای تصویری که عمق میدان کمی دارد، ضعیف است. نور بالا که درست میان روز می تابد خوب نیست چون سایه می سازد. «باب کریست»می گوید: «ظهر بدترین زمان عکاسی است که البته بیشترین عکس های سفر هم در این زمان گرفته می شود.»

عکاسی در نور مستقیم: انارک/ عکاس: آرمیدات مقدسیان
نور جانبی
این نور، صبح زود و نزدیک غروب به وجود می آید که به آنها «ساعت های رویایی» می گوییم. عکاسان حرفه ای بیشتر در این ساعت ها مشغولند؛ چرا که تن نور در این ساعت ها بسیار عالی است و زاویه کم آن، سایه های زیبایی ایجاد می کند که به سوژه، وضوح و عمق می دهد. کریست اضافه می کند:«نور جانبی برای عکاسی منظره بسیار عالی است اما یادتان باشد که عکاسی از مردم با این نور جالب نیست.
این نور برای عکس های نمایشی خوب است. سوژه خود را درست در مقابل طلوع یا غروب خورشید قرار دهید تا یک تصویر «ضد نور» (silhouette) بگیرید. از این نور برای عکاسی چهره هم می توانید استفاده کنید، در حالی که نور از پشت می آید و شما نور فلاش را به چهره می تابانید، یک هاله در تصویر ایجاد می شود. نگذارید نور زمینه، مستقیم به لنز بتابد. می توانید با قرار دادن سوژه و یا عناصر دیگری در تصویر مانند تنه درخت، جلوی تابش مستقیم آن به لنز را بگیرید.

عکاسی در نور مایل: انارک/ عکاس: مسعود صبری
نور یک روز ابری
یک روز ابری ممکن است برای عکاسی خوب نباشد اما عکاس حرفه ای در هر شرایطی عکاسی می کند. نوری که از میان ابرها می تابد پراکنده است و برای عکاسی چهره مناسب است، نور سایه ها در فضای باز هم همین طور. در یک روز ابری، نور برای عکاسی جاده خیلی مناسب است چرا که انعکاس آن را نداریم. «جاستین گوریگلا» می گوید:«یادتان باشد در روزهای ابری، آسمان را از کادر خارج کنید چون چیزی نیست جز یک لکه سفید اما برعکس، آسمان آفتابی در عکس بسیار زیباست.

تنظیمات نور: اسالم/ عکاس: مژگان پروین
نکته
زمانی که برای عکاسی می روید، از روی نقشه، برنامه عکاسی تان را تنظیم کنید. نور در ساعت های مختلف، کیفیت متفاوتی دارد، پس برنامه عکاسی را با طلوع خورشید در شرق و غروب آن در غرب منطبق کنید. «آیا می خواهید از تخت جمشید با نور پس زمینه عکاسی کنید یا نور بالا؟»، «هنگام غروب خورشید می خواهید کجا باشید؟» اینها پرسش هایی است که یک عکاس کار بلد به آنها پاسخ می دهد.
نوردهی
به زبان ساده نوردهی یعنی مقدار نوری که در زمانی مشخص از لنز دوربین داخل می شود. عکاس باید بداند در هر موقعیتی چه مقدار نورخورشید برای چه مدت وارد دوربین می شود. اگر عکسی نور کافی نبیند، سایه های تاریکی در آن به وجود می آید و عکس، تیره می شود و از طرف دیگر اگر عکس، نور بیش از اندازه دریافت کند اصطلاحاً می گویند: عکس سوخته است.

نوردهی در عکاسی: دیزنی لند – فرانسه/ عکاس: مژگان پروین
سرعت فیلم در نوردهی
نوردهی با تنظیم دیافراگم و سرعت شاتر کنترل می شود و متغیر سوم، حساسیت نور است که آن را با نام سرعت فیلم می شناسیم و با میزان می سنجیم. دامنه ISO در دوربین های مختلف متفاوت است اما اغلب از ۵۰ تا ۳۲۰۰ و بالاتر است. هر چه این عدد بیشتر شود، حساسیت نوردهی هم افزایش می یابد. می شود در یک جای کم نور بدون فلاش عکاسی کرد، ولی باید ISO را افزایش داد. یادتان باشد هر چه ISO بیشتر شود،نویز یا رگه هم در عکس بیشتر دیده می شود. در کل اگر شرایط مناسب است، برای جلوگیری از رگه، ISOرا در درجات پایین تنظیم کنید. زمان انتخاب درجه ISO به این نکته ها توجه کنید؛ نور محیط، به سوژه ای که در حرکت است یا نه و به اینکه از سه پایه استفاده می کنید یا نه.
تنظیم دستی یا خودکار
امروزه با وجود دوربین های پیشرفته، بهتر است بگذاریم دوربین به جای ما فکر کند. دوربین را در حالت خودکار قرار داده، اشاره کنید و عکس بگیرید. اشکالی دارد؟ در برخی موارد خیر. حالت خودکار در مواردی که موقعیت به سرعت تغییر می کند، مانند عکاسی از موج سواری که عکاس فرصت تنظیم ندارد، بهترین گزینه است. پیش از قرار دادن دوربین در حالت خودکار، ISO یا میزان نوردهی را تنظیم کنید تا زمانی که دوربین توسط نورپردازی خودکار به طور خودکار تصویر را روشن یا تیره می کند، شما دوربین را به حالت اول برگردانید، این تنظیم تا زمانی که شما آن را تغییر ندهید، ثابت می ماند. بیشتر عکاسان حرفه ای، تنظیم دستی را به تنظیم خودکار ترجیح می دهند. اگر بخواهید زمینه را محو کنید تا سوژه بیشتر به چشم بیاید و یا تمام ترکیب تصویر، وضوح (فوکوس) داشته باشد، می توانید دیافراگم را دستی تنظیم کنید. با تنظیم سرعت شاتر، می توانید از سوژه در حرکت عکس بگیرید و به حرکات او جلوه محوی بدهید. می توانید تمام تنظیمات را دستی انجام دهید و یا دیافراگم و سرعت شاتر خود را کنترل کنید، دیگر متغیرها را دوربین، به صورت خودکار تنظیم می کند.

تنظیمات دستی دوربین: دیزنی لند – فرانسه/ عکاس: مژگان پروین
تراز سفیدی
یکی از برترین ویژگی های دوربین دیجیتال این است که این دوربین ها به طور خودکار، طیف نوری که به خاطر دما ظاهر شده را تنظیم میکنند ورنگ ها تعدیل می شوندو فرقی هم نمی کند که شما در فضای بسته، زیر نور آفتاب یا در یک روز ابری عکاسی می کنید. اگر دوربین تان را در حالت «تراز سپید خودکار» بگذارید بیشتر اوقات تنظیم کارآمدی است.

تراز سپیدی در عکاسی: دیزنی لند – فرانسه/ عکاس: مژگان پروین
عکاسی در شب
برای گرفتن عکس در شب، دوربین باید محدوده سرعت شاتری تا ۱۵ ثانیه داشته و زمان باز ماندن شاتر قابل کنترل باشد. بعلاوه دوربین باید دارای سیستم کاهش نویز بوده که بطور اتوماتیک یا دستی با بالا رفتن سرعت شاتر فعال شود و تا حد ممکن بتواند نویز تصاویر را کاهش دهد. یکی از بزرگترین مشکلات دوربین های دیجیتال در عکاسی شب مساله نویز می باشد که با بالا رفتن حساسیت و یا کم شدن سرعت شاتر به شدت بر کیفیت عکس تاثیر می گذارد. در دوربین های با کیفیت پایین نویز در حدی می تواند باشد که موضوع مورد عکاسی بکلی مخدوش شود. همانند بسیاری از مسائل مرتبط با عکاسی، میتوان در مورد عکاسی در شب خطوط راهنمای خاصی را معین نمود، ولی بیشتر نتیجه به دست آمده به دوربین مورد استفاده، مهارت عکاس و موضوع مورد عکاسی بستگی دارد. در ادامه پیشنهاداتی برای تنظیم دوربین برای عکاسی در شب آمده است که با استفاده از تجربه استفاده از چند مدل دوربین به دست آمده است.

سرعت شاتر در عکاسی: دیزنی لند – فرانسه/ عکاس: مژگان پروین
چون عکاسی در شب به صرف وقت زیاد، شانس، آب و هوا و .. بستگی دارد بنابر این ممکن است فرصت به دست آمده همیشه به دست نیاید. بنابر این برای اطمینان از نتیجه کار همیشه از هر موضوع چندین عکس با تنظیم های مختلف بگیرید. اول اینکه باید از مد برنامه ریزی شده دوربین صرفنظر کنید. مد برنامه ریزی شده Program حتی در بیشتر دوربین های دارای سیستم تنظیم نور پیشرفته و حتی در مد گرفتن چند عکس با تنظیم های مختلف، حداکثر نتیجه ای معادل با دوربین های اتوماتیک می دهد. بیشتر مدهای برنامه ریزی شده برای استفاده در زمان روز و یا با فلاش طراحی شده اند. بنابر این بهترین نتیجه را می توان در مد تنظیم دستی و یا مد اولویت با شاتر که بعضا مد time value یا همان tv به دست آورد. در عکاسی سنتی کمبود نور توسط نورهای مصنوعی و یا نوردهی در زمان بالا جبران میشد تا فیلمهای عکاسی بتوانند نور کافی برای ثبت سوژه را داشته باشند. امروز فلاشهای قوی و در عین حال دوربینهای دیجیتال امکان بهره گرفتن از نورهای محیطی را برای عکاس ایجاد کرده است.

مدیریت نور در عکاسی: دیزنی لند – -فرانسه/ عکاس: مژگان پروین